Eğitim, insan aklını birtakım genellemelere hapsetme süreci değil, insanı özgürleştirme süreci olmalıdır. İki tür enformasyondan söz edilebilir: Kullanılacak enformasyona eriştirecek enformasyon ve kullanılacak enformasyon.
Her iki enformasyon türü de değişkendir. Ancak kullanılacak enformasyonun miktarı ve değişkenlik seviyesi, kullanılacak bilgilere eriştirecek bilgilerden yüksektir.
Kullanılacak enformasyona eriştirecek enformasyon
Kullanılacak enformasyona eriştirecek enformasyon, okuma-yazma, araştırma becerileri, yaratıcı düşünme teknikleri, internet kullanma, temel matematik, hızlı okuma teknikleri, proje seçme ve uygulama becerileri gibi, bizi kullanacağımız enformasyonlara eriştirten (ya da onları üretmemize imkan veren) enformasyonlardır.
Kullanılacak enformasyon
Kullanılacak enformasyon, basitçe örneklemek gerekirse coğrafya, tarih, fen bilgisi, mühendislik, yönetim gibi alanlardaki enformasyonlardır. Yaşamak ya da üretmek için kullandığımız enformasyonlar, kullanılacak enformasyon olarak tanımlanabilir.
Eğer illa da birilerinin kafalarına bir şey sokacaksak, sokmamız gereken şey, kullanılacak enformasyona eriştirecek enformasyon olmalıdır. Bu enformasyon türünü edinmiş insanlar özgürdür. Onlar istedikleri her türlü enformasyona erişebilirler. Kafalarına sadece kullanılacak enformasyon yüklenmiş insanlarsa (üstelik bu enformasyonlar ağırlıklı olarak genelleme içeriyorsa) söz konusu insanlar esir edilmiş demektir.
Bu yaklaşımla baktığımızda çocuklara öğretmemiz (zorla enformasyon vermek anlamında kullanıyorum) gereken şey, tek başına “kullanılacak enformasyona eriştirecek enformasyon” olarak görünüyor. Ancak bu yaklaşım da yanıltıcıdır. Kullanılacak enformasyona erişebilmek için belirli ölçüde yine kullanılacak enformasyon gerekir. Örneğin, üniversitelerin arkeoloji bölümünde hem bir arkeolojik araştırmanın nasıl yapılacağı hem de tarih okutulur. Arkeolojik araştırmanın nasıl yapılacağı “kullanılacak enformasyona eriştirecek enformasyon” ve arkeolojik tarihse “kullanılacak enformasyondur.” Bu iki enformasyon olmadan, arkeoloğun araştırma yapması mümkün değildir. Bu yazıda defalarca vurguladığım temel şart ise, arkeoloji öğrencisine sunulacak enformasyonun da koşullu doğrular olmasıdır. Tarihsel bir enformasyon, nasıl koşul içerir diye düşünürseniz bir örnek verelim: “Piramitleri Mısırlıların yaptığını kabul ediyoruz; yapılacak araştırmalar bize başka bir enformasyon getirene dek.”
Proje bazlı öğrenme
Kullanılacak enformasyon ile enformasyona eriştiren enformasyonun birlikte kullanıldığı ve geliştirildiği başlıca etkinlik projelerdir. Herhangi bir proje, içerdiği sorularla gönüllü öğrenmeyi ortaya çıkaran, çok miktarda enformasyonun içinden kritik olanı diğerlerinden ayırmayı öğrenmeye yardım eden, kullanılacak enformasyon miktarını genişleten ve yetenek de kazandıran bir süreçtir. Örneğin, hiç gitar çalmayı bilmeyen birisinin okul mezuniyet balosunda gitar çalma projesi, ona hem yetenek hem de kullanılacak enformasyon kazandıracaktır. Gitar çalma yeteneğini kazanmak için kursa gidecek, daha önce belki de dinlediği; ama tanımadığı bestecileri ve yorumcuları öğrenecek, gitarla ilgili birçok teknik bilgiyi edinecek, şarkı sözü olabilir düşüncesiyle şiir kitaplarındaki şiirleri okuyacaktır. Bu tür bir proje, insan için okulda birinin bla bla ederek kafasına bir şeyler sokmasından çok daha etkili bir öğrenme yoludur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder